Mentaliseren (stilstaan bij je gevoelens en gedachten) valt onder cognitieve gedragstherapie. Bij cognitieve gedragstherapie wordt ervan uitgegaan dat het niet de gebeurtenissen zelf zijn die een mens negatieve gevoelens en een bepaald gedragspatroon bezorgen, maar de ‘gekleurde bril’ waardoor hij de dingen ziet. Door te mentaliseren kun je een objectievere kijk op de eigen gevoelens en waarnemingen ontwikkelen.

 

We zien een gezichtsuitdrukking of een houding, de manier waarop we deze interpreteren is afhankelijk van ons eigen emotionele gemoedstoestand van dat moment. We leven ons in en geven onze eigen betekenis aan het gedrag dat we bij de ander zien.

Mentaliseren is een soort van lezen van gedachten, gevoelens en lichaamstaal.

Het gebeurt grotendeels non-verbaal en vaak doen we het onbewust.

 

Zelfonderzoek

• Hoe komt het dat ik zo snel van slag raak als iets van mij wordt verwacht?

• Waarom word ik snel boos als iemand mij feedback geeft?

• Hoe komt het dat ik zo angstig ben als ik in grote groepen ben?

• Hoe komt dat ik telkens opnieuw bloednerveus word wanneer ik mij moet voorstellen in een groep?

 

Wanneer emoties als angst, boosheid of verdriet je overspoelen, kun je niet meer denken over wat je voelt. Je kunt dan alleen nog maar voelen. Dat maakt het bijvoorbeeld moeilijk de juiste keuze te maken, redelijk te zijn of iets uit te leggen. Het kan zijn dat je je daardoor onbegrepen, kwetsbaar en alleen voelt, bang bent of zelfs in paniek raakt.

​

Mentaliseren is het moeilijkst op momenten waarop je het eigenlijk het hardste nodig hebt.

Want om goed te kunnen mentaliseren, moet je goed kunnen denken bij wat je voelt en kunnen voelen bij wat je denkt.

 

Gedragspatronen en overtuigingen

Wanneer we ons als kind onvoldoende veilig, beschermd en/of gewenst hebben gevoeld bij onze opvoeders, kan het zijn dat we ons onvoldoende veilig hebben kunnen hechten.

Tijdens onze jeugd kunnen we er daardoor bijvoorbeeld van overtuigd zijn geraakt ‘het nooit goed genoeg te kunnen doen’ of ‘er niet bij te horen of ‘ondankbaar, vervelend of dom te zijn’.

 

Ontwikkelingsproblematiek bij kinderen en persoonlijkheidsproblematiek bij volwassenen

Onveilige hechting kan het gevolg zijn van langdurig trauma of door een traumatische ervaring later in je leven. Zoals verwaarlozing, mishandeling, seksueel misbruik of ingrijpend verlies tijdens de kindertijd. Daarmee is ook de basis gelegd voor de ‘gekleurde’ bril waarmee we later de wereld inkijken.

 

Met behulp van beeldende therapie is het mogelijk te onderzoeken wat nodig is om het vertrouwen in onszelf en de ander te herstellen en vergroten. Beeldende therapie helpt bij het in kaart brengen van gevoelens en gedachten. De beeldende opdrachten zijn gericht op het al doende leren begrijpen waarom je doet zoals je doet. Door te oefenen met mentaliseren wordt gewerkt aan het in balans brengen van voelen en denken.